Z końcem czerwca uchwalono kolejny pakiet usprawnień w podatku VAT tzw. SLIM VAT 2 (https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1236). Poniżej prezentujemy najważniejsze założenia ustawy, która w zasadniczej części zacznie obowiązywać od 1 października 2021r., jednak część zmian wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Zmiany niosą wiele korzyści dla przedsiębiorców i faktycznie przyczynią się do uniknięcia sporów z fiskusem na wielu płaszczyznach.

Likwidacja 3-miesięcznego terminu na odliczenie VAT od WNT i importu usług (wejście w życie z dniem ogłoszenia ustawy)

Korzystna zmiana będąca implementacją wyroku TSUE, która obowiązywać będzie z dniem ogłoszenia ustawy, dotyczy likwidacji 3 miesięcznego terminu odliczenia VAT od WNT i importu usług. W praktyce podatnik, który dokonywał rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu usług np. po 6 miesiącach, zobligowany był do wykazania podatku należnego w miesiącu/kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Oznaczało to zasadniczo obowiązek dopłaty podatku z odsetkami, które stanowiły dodatkowy koszt przedsiębiorcy. Podatek naliczony rozliczany był „na bieżąco”.

Zmiana przepisów umożliwia wykazywanie podatku należnego i naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, bez względu na to kiedy podatnik rozliczy WNT, czy import usług. Dzięki tej modyfikacji przepisów podatnicy dokonujący rozliczeń z opóźnieniem unikną obowiązku zapłaty odsetek od zaległości podatkowych.

Wydłużenie terminu na złożenie informacji VAT-26 dot. pojazdów samochodowych (wejście w życie od 1 października 2021r.)

Pełne odliczenie podatku VAT od samochodów osobowych uwarunkowane było złożeniem informacji VAT-26 w terminie 7 dni od dnia poniesienia pierwszego wydatku. Tak krótki termin był niezwykle uciążliwy dla podatników bowiem po pierwsze, czynności formalno-techniczne związane np. z rejestracją pojazdu wymuszały składanie niepełnej informacji VAT-26, a następnie dokonywanie jej aktualizacji. Po drugie podatnicy bardzo często ponosili straty, bowiem przykładowo uiszczali wstępną opłatę leasingową, a z uwagi na intensyfikację obowiązków zawodowych nie składali VAT-26 w 7 dniowym terminie co prowadziło do bezpowrotnej utraty połowy podatku VAT z faktury za czynsz inicjalny, opiewającej nierzadko na kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Zmiana przepisów umożliwia złożenie VAT-26 w terminie do 25 dnia kolejnego miesiąca, nie później jednak niż w terminie wysyłki JPK za miesiąc w którym zgłaszamy dany pojazd. Jeżeli podatnik nie dokona zgłoszenia pojazdu w w/w terminie, wówczas uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację.

Liberalizacja przepisów dot. ulgi na złe długi w VAT po stronie wierzyciela (wejście w życie od 1 października 2021r.)

Kolejnym ułatwieniem w ramach pakietu SLIM VAT 2 jest złagodzenie warunków w stosowaniu ulgi na złe długi, czyli przepisów dot. „odzyskiwania” podatku VAT w związku z nieuregulowanymi wierzytelnościami. Zmiany polegają na:

• likwidacji warunku, zgodnie z którym, prawo do stosowania ulgi na złe długi przysługiwało w przypadku, gdy dostarczono towar/wyświadczono usługę podatnikowi VAT czynnemu, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
• likwidacji warunku, zgodnie z którym, prawo do stosowania ulgi na złe długi przysługiwało w przypadku, gdy na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty dłużnik zarejestrowany był jako podatnik VAT czynny oraz nie był objęty postępowaniem restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub nie był w trakcie likwidacji,
• wydłużenie terminu uprawniającego do korekty z 2 do 3 lat licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura,
• wprowadzeniu przepisów, które umożliwiają stosowanie ulgi na złe długi również w odniesieniu do podmiotów innych niż podmioty prowadzące działalność gospodarczą będącymi czynnymi podatnikami VAT. Stosowanie ulgi na złe długi będzie możliwe również, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, czy podatnik VAT zwolniony. Konieczne jest jednak łączne spełnienie następujących warunków: wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

Zwiększenie mobilności środków na rachunkach VAT (wejście w życie od 1 października 2021r.)

Ustawodawca postanowił również uprościć dysponowanie środkami pieniężnymi znajdującymi się na wyodrębnionych rachunkach VAT. Po pierwsze na zwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT będą mogły liczyć podmioty posiadające zaległości podatkowe z odroczonym terminem płatności podatku lub objęte układem ratalnym. Dotychczas podmioty posiadające zobowiązania u fiskusa były z góry „skreślone” z takiej możliwości. Po drugie wprowadzona zostanie możliwość „migracji” środków pomiędzy rachunkami VAT znajdującymi się w różnych bankach (dotychczas było to możliwe w ramach rachunków VAT prowadzonych w tym samym banku). Po trzecie nowe regulacje umożliwią odzyskiwanie środków z rachunków VAT przeksięgowanych na rachunki techniczne banków np. w wyniku rozwiązania umowy o prowadzenie rachunku. Po czwarte od 1 stycznia 2022r. (UWAGA: wyjątek w zakresie wejścia w życie przepisu!) środkami z rachunku VAT będzie można finansować składki na ubezpieczenie rolników (KRUS).

Ułatwienie w zakresie dobrowolnego opodatkowania VAT transakcji sprzedaży nieruchomości (wejście w życie od 1 października 2021r.)

Ostatnia istotna zmiana przepisów ustawy o VAT obejmuje ułatwienie dobrowolnego opodatkowania VAT sprzedaży nieruchomości. Zasadniczo zgodnie z obowiązującymi przepisami transakcja sprzedaży nieruchomości korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, jeżeli od pierwszego zasiedlenia upłynęły dwa lata. Jeżeli jednak strony umówią się i złożą naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia, wówczas transakcja będzie objęta podatkiem VAT. Oświadczenie składa się najpóźniej na dzień poprzedzający dzień dostawy nieruchomości. Pakiet SLIM VAT 2 przewiduje złożenie takiego oświadczenia bezpośrednio w akcie notarialnym co zdecydowanie upraszcza procedurę rezygnacji ze zwolnienia z podatku VAT transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości.

Pozostałe zmiany objęte ustawą SLIM VAT 2

Kończąc rozważania w omawianym obszarze warto jeszcze zasygnalizować pozostałe kwestie objęte pakietem SLIM VAT 2. Należą do nich:

• doprecyzowanie przepisów dotyczących transakcji łańcuchowych (art. 22 ustawy o VAT),
• doprecyzowanie przepisów dot. korekt WNT oraz importu usług, w ten sposób, że korekty zgodnie ze znowelizowanymi przepisami należy dokonać w okresie, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania (art. 29a i 30a ustawy o VAT),
• modyfikacja przepisów dot. odliczenia podatku VAT od importu towarów (art. 33a ustawy o VAT).

Autor: Łukasz Kluczyński