Opublikowano: 2024-05-06

Wykreślenie podatnika VAT z rejestru podatników VAT to dla podatnika VAT konsekwencje w zakresie rozliczania podatku VAT ale nie tylko.

Kiedy naczelnik urzędu skarbowego może dokonać wykreślenia podatnika VAT z rejestru podatników VAT?

Co w takiej sytuacji. Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Co oznacza wykreślenie podatnika z rejestru VAT

Wykreślenie z rejestru podatników VAT dokonuje naczelnik właściwego urzędu skarbowego (przy osobie fizycznej prowadzącej działalność – ze względu na jej adres zamieszkania).

Wykreślenie z rejestru podatników VAT oznacza, iż podatnik który do tej pory widniał w (urzędowym) rejestrze podatników VAT (biała lista) zostaje z określonym dniem z niego wykreślony.

Wykreślenie z rejestru podatników VAT oznacza, że nie może on korzystać z uprawnień wynikających z tego, iż widniał na tej liście. To jest jednak pewne uproszczenie. Dlatego, że gdy podatnika spełnił wszystkie warunki np. do realizacji prawa do odliczenia VAT to pomimo, iż sprzedawca był w ten czas wykreślony z rejestru VAT to nabywca zachowa prawo do odliczenia VAT.

Zgodnie z art. 96 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) naczelnik urzędu skarbowego wykreśla podatnika z rejestru podatników VAT bez zawiadamiania o tym fakcie wobec zaistnienia okoliczności przedstawionych w poniższej tabeli.

Wykreślenie podatnika z rejestru podatników VAT z urzędu bez zawiadomienia o tym fakcie podatnika
Lp.	Okoliczność
1.	Podatnik nie istnieje
2.	Mimo podjętych i udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem
3.	Dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym (VAT-R) okażą się niezgodne z prawdą
4.	Podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej
5.	Posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań z zamiarem wykorzystania działalności banków bądź instytucji SKOK do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi
6.	Wobec tego podatnika sąd orzekł zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.

To jednak nie wszystko.

Nawiązując do art. 96 ust 9a ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru podatników VAT i to bez zawiadamiania o tym fakcie podatnika w sytuacjach przedstawionych w poniższej tabeli.

Ustawodawca określił jeszcze inne przyczyny wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT. Oto one

Wykreślenie podatnika z rejestru podatników VAT z urzędu przez naczelnika urzędu skarbowego
Lp.	Okoliczność
1.	Podatnik zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy
2.	Podatnik zobowiązany do składania deklaracji i ewidencji JPK_V7 nie składał ich za 3 kolejne miesiące lub za kwartał
3.	Podatnik składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje JPK_V7x, w których nie wykazał sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku do odliczenia
4.	wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane
5.	prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej

Wykreśleniu podatnika z rejestru podatników VAT podlegają także podatnicy zaprzestający pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo gdy wygasa funkcjonowanie zarządu sukcesyjnego.

Wykreślenie podatnika z rejestru VAT który zawiesił działalność gospodarczą

Podatnik, który będzie zawieszał działalność gospodarczą może ponosić tzw. koszty stałe w okresie zawieszenia. Kosztami takimi mogą być np. koszty abonamentu za telefon, za internet, za hosting, ubezpieczenie mienia związanego z działalnością czy zawodowe, wiele innych.

Może się zdarzyć też, iż podatnik w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej dokona sprzedaży np. środków trwałych.

ISTOTNE:

Jeżeli podatnik w okresie zawieszenia działalności gospodarczej będzie wykonywał sprzedaż opodatkowana VAT wówczas będzie on zobligowany przed dniem:

1. zawieszenia działalności gospodarczej albo
2. rozpoczęcia wykonywania takich czynności w okresie zawieszenia działalności gospodarczej

– zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie wykonywał te czynności.

Jeżeli czynny podatnik VAT tego nie dokonał a więc zawiesił działalność na co najmniej 6 kolejnych miesięcy i przez ten okres:

1. nie składał deklaracji VAT lub składał tylko zerowe oraz
2. podatnik nie wysłał zawiadomienia do urzędu skarbowego przed wystąpieniem sprzedaży opodatkowanej VAT

– to urząd skarbowy dysponujący tą informacją może dokonać wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT.

ISTOTNE:

Gdy podatnik zostanie wykreślony przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru podatników VAT wobec zawieszenia działalności na okres minimum 6 miesięcy (nieskładanie deklaracji VAT lub tylko zerowych) – to w momencie wznowienia przez podatnika działalności naczelnik automatycznie przywróci go do rejestru podatników VAT (z tą samą podstawą prawną rejestracji).

Wykreślenie podatnika z rejestru VAT który składa tylko deklaracje zerowe

Czynni podatnicy VAT mający obowiązek składania deklaracji VAT (JPK_V7x) co miesiąc albo co kwartał.

Niekiedy zdarzają się okresy braku obrotów ze sprzedaży ale i z tytułu zakupów. Podatnik wysyła wtedy przez jakiś czas deklaracje zerowe a więc takie w których zarówno podstawa opodatkowania VAT jak i podatek należny wynosi 0 zł oraz podstawa odliczenia i podatek VAT naliczony wynosi także 0 zł.

ISTOTNE:

Trzeba przypomnieć, iż naczelnik urzędu skarbowego wykreśli podatnika, który składał przez:

• 6 kolejnych miesięcy lub
• 2 kolejne kwartały

– deklaracje JPK_V7x, w których nie wykazał sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku VAT do odliczenia.

I tutaj należałoby wspomnieć, że niektórzy naczelnicy urzędów skarbowych wysyłają zawiadomienia do podatników o złożenie wyjaśnień dlaczego przez 6 miesięcy albo 2 kwartały podatnik składek deklaracje zerowe.

Natomiast druga część naczelników urzędów skarbowych wysyła albo i nie już tylko zawiadomienie o wykreśleniu podatnika z rejestru podatników VAT z uwagi na składanie deklaracji zerowych przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały.

Warto aby podatnik nie czekał na wezwanie od urzędu skarbowego. Jeżeli bowiem wie, że będzie składał lub jest w trakcie składania np. 5-tej miesięcznej deklaracji zerowej to warto aby wysłał wyjaśnienia uzasadniające ten stan rzeczy do właściwego urzędu skarbowego (np. sezonowość sprzedaży, późniejsze rozpoczęcie zakupów i sprzedaży po otwarciu działalności, itd.). Tym samym wyprzedzi zdarzenie wykreślenia z rejestru podatników VAT. Jeżeli podatnik udowodni, że tymczasowe składanie zerowych deklaracji JPK_V7x wynika z cech prowadzonej działalności gospodarczej wówczas naczelnik urzędu skarbowego prawdopodobnie nie wykreśli go z rejestru podatników VAT.

Jeżeli natomiast podatnik otrzymał już wezwanie z urzędu skarbowego ale nie o wykreśleniu tylko wpierw o złożenie wyjaśnień to reaguje na to wezwanie i odpowiada uzasadniając, iż składane zerowe deklaracje wynikają ze specyfiki działalności. Po tej odpowiedzi musi poczekać na analizę tej sytuacji przez naczelnika urzędu skarbowego.

Nie warto nie odpowiadać na wezwania z urzędu skarbowego.

Jeżeli podatnik składa deklaracje zerowe przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały kalendarzowe to może zostać wykreślony z rejestru podatników VAT gdy:

1. otrzyma zawiadomienia o złożenie wyjaśnień i pozostawi go bez odpowiedzi,
2. otrzyma zawiadomienia o złożenie wyjaśnień, odpisze na to wezwanie ale nie udowodni, iż składane zerowe deklaracje wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności.

Podatnik który udowodni specyficzność prowadzonej działalności wymagającej okresowego składania deklaracji zerowych może nie zostać wykreślony z rejestru podatników VAT.

Jeżeli jednak podatnik zostałby wykreślony i uzna, że wykreślono go bezpodstawnie to musi złożyć wniosek o przywrócenie go do rejestru podatników VAT w okresie 2 miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT. Wniosek + ewentualnie załączniki muszą zawierać dowody, iż podatnik faktycznie prowadzi działalność gospodarczą

Naczelnik urzędu skarbowego na ten wniosek podatnika przywróci go do rejestru podatników VAT bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R).

Niemniej jeżeli uzna, iż podatnik nie udowodnił faktycznego prowadzenia działalności lub uchybił warunkom formalnym np. termin wówczas nie przywróci podatnika do rejestru podatników VAT.

Mówi o tym m.in. art. 96 ust. 9e oraz 9h ustawy o VAT.

Wykreślenie podatnika z rejestru VAT z uwagi na nieskładanie deklaracji

Jedną z przyczyn wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT jest nieskładanie przez niego deklaracji JPK_V7X za 3 kolejne miesiące lub za kwartał albo zaprzestanie składania tych deklaracji wobec tego, iż był do tego zobowiązany.

Najczęściej naczelnik urzędu skarbowego wysyła do podatnika zawiadomienie o tym fakcie w celu złożenia wyjaśnień i brakujących deklaracji. Podatnik powinien na te wezwanie odpowiedzieć i wyjaśnić zaistniałą sytuację oraz udowodnić rzeczywiste prowadzenie działalności.

Warto w tym miejscu sięgnąć m.in. do art. 96 ust. 9d oraz 9h ustawy o VAT.

Naczelnik urzędu skarbowego:

1. nie wykreśli podatnika z rejestru podatników VAT jeżeli odpowiadając na otrzymane wezwanie udowodni, że faktycznie prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz złoży niezwłocznie brakujące deklaracje,
2. przywróci podatnika do rejestru podatników VAT jeżeli złoży on wniosek o przywrócenie w terminie 2 miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT a w tym wniosku wykaże, iż prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą i jednocześnie najpóźniej wraz ze złożeniem wniosku o przywrócenie zarejestrowania złoży brakujące deklaracje JPK_V7X.

Podobnie jak wcześniej nie jest przesądzone, że odpowiedź na wezwanie będzie gwarantem utrzymania lub przywrócenia statusu podatnika VAT.

Organ podatkowy może mimo wszystko wykreślić albo nie przywrócić podatnika do rejestru podatników VAT.