Trudności w klasyfikacji towarów, czy usług dla wielu przedsiębiorców stanowią istotny problem wpływający m.in. na wysokość opodatkowania ich przychodów. W szczególności podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zainteresowani są ustaleniem właściwej klasyfikacji PKWiU, od której uzależniona jest stawka ryczałtu. Pomocne w tym zakresie może być wystosowanie wniosku do Głównego Urzędu Statystycznego. Jak opracować i wysłać taki wniosek oraz czy daje on prawną ochronę?

PKWiU, PKD, KŚT i PKOB – czyli obszary kompetencji GUS

Wydawane przez GUS interpretacje mogą dotyczyć kliku klasyfikacji, do których należy:

• Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług – PKWiU,
• Polska Klasyfikacja Działalności – PKD,
• Klasyfikacja Środków Trwałych – KŚT,
• Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych – PKOB.

Aktualnie GUS nie pobiera opłaty za wydanie informacji w zakresie powyższej klasyfikacji (wcześniej opłata wynosiła 50 zł netto, czyli 61,50 zł brutto). Zmianę w tym zakresie należy jednak traktować jako niekorzystną, bowiem napływ wniosków o wydanie informacji jest na tyle duży, iż termin oczekiwania na odpowiedź jest bliżej nieokreślony i może wynieść nawet kilka miesięcy (informacja uzyskania telefonicznie podczas rozmowy z GUS w kwietniu 2024r.).

W jaki sposób złożyć wniosek do GUS o uzyskanie informacji w przedmiocie klasyfikacji

Wniosek o dokonanie klasyfikacji można złożyć w wersji papierowej lub elektronicznej. GUS na swojej stronie internetowej (https://lodz.stat.gov.pl/osrodki/osrodek-klasyfikacji-i-nomenklatur-urzedu-statystycznego-w-lodzi/formularz), udostępnia formularz elektroniczny, który zawiera niezbędne dane identyfikujące wnioskodawcę oraz miejsce na sformułowanie zapytania w przedmiocie danej klasyfikacji. Zgodnie ze wskazówkami jeden formularz służyć ma wskazaniu i opisowi jednej klasyfikacji w obrębie PKD, PKWiU, KŚT lub PKOB.

Formularz elektroniczny nie przewiduje jednak możliwości dodania załączników, np. w formie zdjęć, czy rysunków, mających na celu dokładniejsze zobrazowanie przedmiotu wniosku. W takiej sytuacji istnieje sposobność wyekspediowania wniosku w formie wiadomości e-mail (sekretariatusldz@stat.gov.pl) lub papierowo (Urząd Statystyczny w Łodzi ul. Suwalska 29 93-176 Łódź). Nie istnieje sformalizowany wzór wniosku w tym zakresie. Należy przede wszystkim skoncentrować się na podaniu danych wnioskodawcy (w tym danych kontaktowych) oraz szczegółowym opisie towaru/usługi pod kątem zapytania o daną klasyfikację.

Odpowiedź GUS nie jest wiążąca dla organów podatkowych oraz innych instytucji

Niestety GUS na stronie internetowej Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur podkreśla, że „Wydana informacja nie stanowi decyzji administracyjnej i nie ma charakteru wiążącego.”W praktyce oznacza to, że podatnik nie może skutecznie powołać się na opinię GUS przed organem podatkowym, który może w sposób uznaniowy zgodzić się z nią lub całkowicie zignorować taki dokument. Oczywiście zgodnie z ustawą Ordynacja podatkowa (art. 180 § 1 ) jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W przypadku istotnych i uzasadnionych wątpliwości w przedmiocie klasyfikacji danego towaru, usługi lub obiektu warto więc posiadać w swojej dokumentacji opinię GUS, którą można przedłożyć w toku ewentualnych czynności sprawdzających, czy kontroli podatkowej. Z pewnością pozwoli to na obronę własnej argumentacji przed urzędnikiem oraz uchroni przed zarzutem niedochowania należytej staranności w prowadzeniu dokumentacji podatkowej.

W polskim prawie podatkowym trudno o całkowitą pewność w przedmiocie klasyfikacji

Najskuteczniejszą formą ochrony podatnika jest wystosowanie wniosku do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej we własnej sprawie. Należy jednak istotnie podkreślić, że omawiana w niniejszym wpisie problematyka klasyfikacji na gruncie PKWiU, PKD, KŚT, czy PKOB zazwyczaj nie koresponduje z funkcją ochronną interpretacji indywidualnej. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, iż organ interpretacyjny (Dyrektor KIS) bardzo często „przerzuca” obowiązek klasyfikacyjny na podatnika, obligując go do wskazania konkretnego symbolu klasyfikacyjnego np. PKWiU jako element stanu faktycznego wniosku. Podkreślić jednak należy, że samodzielne klasyfikowanie towaru/usługi przez podatnika i podanie konkretnej klasyfikacji we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej obciążą podatnika. Inaczej rzecz ujmując, podatnik, który samodzielnie wskaże konkretną klasyfikacje nie będzie w pełni chroniony wydaną interpretacją indywidualną. W toku ewentualnej kontroli, organ może stwierdzić, że wskazany stan faktyczny we wniosku był błędny (podatnik nieprawidłowo wskazał np. PKWiU), a w efekcie interpretacja indywidualna nie daje prawnej ochrony.

Wyjściem z tej sytuacji może być nie zamieszczanie we wniosku symbolu klasyfikacyjnego. Jeżeli Dyrektor KIS odmówi wydania interpretacji, wówczas podatnik ma prawo zaskarżyć decyzję w tym zakresie i dochodzić swoich racji na drodze sądowej. Przykładem w tym miejscu może być wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 kwietnia 2021r., sygn. I FSK 1489/18, gdzie organ orzekający zgodził się ze stanowiskiem podatnika uznając, że „Nie ma bowiem uzasadnionych podstaw prawnych, aby także klasyfikacja statystyczna, przez którą identyfikowany jest obowiązek podatkowy wyłączona była z przedmiotu interpretacji wydawanej na podstawie art. 14b O.p. Zakwalifikowanie towaru albo usługi do konkretnego grupowania PKWiU może być w związku z tym przedmiotem indywidualnej interpretacji podatkowej.”

Choć NSA orzekł jak wyżej, to Dyrektor KIS wydając późniejsze interpretacje indywidualne w dalszym ciągu prezentował własne stanowisko w sprawie „Ponadto informuję, że nie jesteśmy uprawnieni do przyporządkowywania formalnego wyrobów i usług do określonego grupowania klasyfikacyjnego. Kwestie dotyczące zaklasyfikowania usługi czy wyrobu do właściwego grupowania statystycznego nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa. Tak więc interpretację wydano na podstawie wskazanego przez Pana we wniosku grupowania PKWiU oraz przedstawionego opisu sprawy.” (interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dnia 10 lutego 2023r., sygn. 0115-KDIT3.4011.815.2022.3.MJ).

Ustawodawca dostrzegł problem i próbował wyposażyć Dyrektora KIS w możliwość zapytania innego organu o zajęcie stanowiska

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw z 13 czerwca 2023 r. nie wszedł w życie. Jeden z proponowanych zapisów (art. 14ha) przewidywał, iż „Organ podatkowy uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej, może wystąpić do innego organu posiadającego wiedzę o charakterze specjalistycznym, z wyjątkiem naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego i dyrektora izby administracji skarbowej, z wnioskiem o zajęcie stanowiska w zakresie zagadnienia wymagającego wyjaśnienia. Organ zajmuje stanowisko w terminie 30 dni od dnia doręczenia wniosku o zajęcie stanowiska.”

Teoretycznie przepis ten mógłby umożliwić Dyrektorowi KIS wystosowanie zapytania np. do GUS o klasyfikację towaru lub usługi co bez wątpienia usprawniłoby proces wydawania interpretacji indywidualnych. Czas pokaże, czy regulacja ta zostanie wprowadzona do obiegu prawnego.

Autor- Łukasz Kluczyński