Opublikowano: 2024-07-15

W sytuacji gdy leasingowany pojazd jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej podatnik ma prawo do dokonania pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej ratę leasingową. Tu jednak pojawia się pytanie czy w przypadku gdy dochodzi do zmiany przeznaczenia konieczne jest dokonanie korekty kwoty podatku naliczonego. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienie tej kwestii.

Odliczenie VAT od wydatków na leasing pojazdu

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 86a ust. 1 ustawy VAT podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego w związku z wydatkami na pojazd samochodowy. Przepis ten dotyczy odliczenia podatku VAT w związku z pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do użytku „mieszanego”, tj. zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, jak i do celów niezwiązanych z tą działalnością. W takim przypadku prawo do odliczenia podatku VAT stosuje się odpowiednio w wysokości 50% kwoty podatku VAT.

W myśl art. 86a ust. 2 ustawy – do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zalicza się wydatki dotyczące:

1. nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2. używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
3. nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Jednocześnie ograniczenie wynikające z art. 86a ust. 1 ustawy VAT nie ma zastosowania jeżeli pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Przykładowo jeżeli podatnik wykorzystuje samochód tylko na potrzeby firmowe, prowadzi stosowną ewidencję przebiegu pojazdu oraz złoży informacje VAT-26 to ma prawo do odliczenia 100% kwoty podatku VAT określonego na fakturze.

WAŻNE

Wykorzystywanie leasingowanego pojazdu wyłącznie do celów firmowych daje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury dokumentującej ratę leasingu.

Zasady korekty podatku naliczonego w związku z pojazdem samochodowym

Przepisy ustawy VAT określają również sytuacje w których podatnik zobowiązany jest do dokonania korekty (odpowiednio in plus lub in minus) podatku naliczonego w sytuacji gdy dochodzi do zmiany przeznaczenia pojazdu.

Otóż w myśl art. 90b ust. 1 ustawy VAT w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

1. wykorzystywany do celów firmowych – nastąpi zmiana jego wykorzystania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu;
2. w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Na potrzeby korekty, o której mowa, uznaje się, że pojazd samochodowy odpowiednio nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej albo jest wykorzystywany wyłącznie do takiej działalności począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.

Przykładowo jeżeli podatnik odliczy pełen a następnie w okresie korekty (tj. w okresie 60 miesięcy) dojdzie do zmiany przeznaczenia pojazdu to podatnik jest zobligowany do dokonania korekty zmniejszającej kwotę odliczonego podatku naliczonego.

System korekty podatku naliczonego nie dotyczy opłat leasingowych

Co jednak istotne z treści art. 90b ustawy VAT wynika, że systemowi korekt podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu.

Należy zwrócić uwagę, że leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Po zakończeniu umowy leasingu jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy, opcja wykupu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może, lecz nie musi skorzystać.

Zatem w świetle art. 90b ust. 1 ustawy wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu „na własność” – jednorazowo, „z góry”), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco – w miesiącu dokonania zmiany przeznaczenia pojazdu Wnioskodawca winien dokonać zmiany zasad odliczania wysokości podatku.

Wobec powyższego jeżeli podatnikowi przysługiwać będzie prawo do odliczenia całego podatku naliczonego od rat leasingowych w okresie, gdy będzie użytkował pojazd samochodowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego i będzie wykorzystywał go wyłącznie do działalności gospodarczej, a następnie zmieni jego przeznaczenie i pojazd ten będzie wykorzystywany do działalności „mieszanej” – wówczas, po zmianie przeznaczenia, podatnik będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z tytułu opłat leasingowych w wysokości 50% podatku wykazanego na fakturze.

W tej sytuacji zmiana sposobu użytkowania tego samochodu nie spowoduje konieczności dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego za okresy rozliczeniowe przed zmianą przeznaczenia.

Stanowisko to potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 6.02.2020 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.824.2019.1.OS:

„Reasumując, w związku ze złożoną informacją o zmianie wykorzystania samochodu osobowego w leasingu Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzenia korekty podatku VAT naliczonego od czynszu inicjalnego oraz miesięcznych opłat leasingu za okres od dnia poniesienia pierwszego wydatku związanego z pojazdem do dnia złożenia aktualizacji deklaracji VAT-26.”

WAŻNE

Zmiana przeznaczenia leasingowanego pojazdu z celów firmowych na cele mieszane nie wiąże się z koniecznością dokonywania korekty podatku odliczonego od rat leasingowych przed zmianą przeznaczenia.

W świetle powyższych wyjaśnień należy zatem podkreślić, że określony w art. 90b ustawy VAT system korekty związany ze zmianą przeznaczenia obejmuje jedynie VAT odliczony w związku z nabyciem, importem lub wytworzeniem pojazdu. W żadnej z tych kategorii nie mieści się natomiast wydatek na opłaty związane z leasingiem pojazdu.

Autor Marcin Sądej