Przedsiębiorcy bardzo często wprowadzają do działalności gospodarczej prywatne składniki majątku. Taka okoliczność ma miejsce szczególnie wtedy, gdy podmiot rozpoczyna prowadzenie biznesu, który na początku musi zostać wyposażony w niezbędne aktywa do jego funkcjonowania. Standardowo do działalności gospodarczej wprowadzany jest samochód. Poniżej prezentujemy najważniejsze aspekty w tym zakresie, związane w szczególności z późniejszym zbyciem pojazdu.

Ogólne zasady stosowania procedury vat marża

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy można sprzedać na podstawie faktury VAT-marża wprowadzony do działalności gospodarczej prywatny samochód w pierwszej kolejności przybliżmy podstawowe zasady stosowania tej procedury.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 i 10 ustawy o VAT istota procedury VAT-marża koncentruje się w szczególności na trzech zasadniczych aspektach:

1. zakup towaru używanego w ramach prowadzonej działalności,
2. zakup towaru używanego w celu dalszej odprzedaży,
3. zakup towaru używanego od określonego kręgu dostawców (zasadniczo od podmiotów prywatnych lub innych podatników którzy zastosowali zwolnienie od podatku lub procedurę marży). Inaczej rzecz ujmując podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Sprzedaż auta zakupionego przed rozpoczęciem działalności może być zakwestionowana

Analizując wskazane powyżej zasady opodatkowania transakcji na gruncie VAT w procedurze marży, można z pewnością stwierdzić, że wprowadzenie auta prywatnego do działalności, a następnie sprzedaż w procedurze marży może być zakwestionowana przez fiskusa. Powodem tego może być fakt, iż nabycie nie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności (brak spełnionego warunku nr 1).

Ryzyko jest tym wyższe, im dłuższy czasookres upłynął pomiędzy nabyciem prywatnym, a momentem wprowadzenia samochodu do firmy. Dla przykładu podatnik, który w 2024 roku rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej, a następnie wprowadzi oświadczeniem zakupiony pięć lat wcześniej samochód, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów powinien do jego późniejszej sprzedaży zastosować podstawową stawkę VAT wynoszącą 23% (nabycie nie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności). W innej sytuacji znajdzie się z kolei podatnik, który zakupi pojazd krótko przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, a następnie wprowadzi go na stan firmowych składników majątku. W takim przypadku podatnik może argumentować, iż dokonał zakupu w związku z organizacją firmy (działał już w charakterze podatnika), choć oczywiście zawsze istnieje ryzyko, iż fiskus nie podzieli takiego stanowiska.

Zgoła inaczej jest w przypadku, gdy przedsiębiorca prowadzi już biznes i od razu po zakupie dokona wprowadzenia pojazdu na stan środków trwałych. W takim przypadku istnieje możliwość zastosowania procedury VAT-marża z dwóch powodów. Nabycie miało miejsce w ramach prowadzonej działalności z zamiarem dalszego zbycia pojazdu. Nie ma znaczenia, iż pomiędzy nabyciem, a zbyciem upłynął istotnie długi okres czasu. Dla przykładu Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 25 września 2020r. zaaprobował następujący stan faktyczny: W dniu 22 lutego 2012 r. Wnioskodawca zakupił używany samochód osobowy (…) w procedurze VAT-marża od sprzedawcy, autoryzowanego dealera (…), będącego czynnym podatnikiem VAT za kwotę (…) zł, z zamiarem późniejszej odsprzedaży. Od zakupu pojazdu Wnioskodawca nie odliczył podatku VAT. Samochód został wprowadzony do prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej od razu po zakupie i nieprzerwanie użytkowany do celów firmowych do dnia 20 sierpnia 2020 r. Przez cały okres Wnioskodawca odliczał VAT od paliwa oraz materiałów eksploatacyjnych, w stosunku wynikającym z przepisów prawa podatkowego. W dniu 20 sierpnia 2020 r. Wnioskodawca sprzedał pojazd osobie fizycznej wystawiając fakturę VAT-marża na kwotę (…) zł.

ISTOTNE:

Podatnik, który planuje zastosowanie procedury VAT-marża, powinien każdorazowo argumentować, iż zakupu dokonał z zamiarem dalszej odprzedaży. Nie ma znaczenia jak długo pojazd był użytkowany w firmie.

Zastosowanie VAT-marży wątpliwe także przy samochodach otrzymanych nieodpłatnie

Niespełnienie warunku do zastosowania procedury VAT-marża wystąpi również w przypadku, gdy wprowadzony na stan firmowych składników majątku samochód został otrzymany nieodpłatnie np. w formie darowizny. W takich okolicznościach nie będzie spełniony warunek nabycia pojazdu w ramach prowadzonej działalności.

Innym przykładem może być sytuacja, w której współmałżonek wprowadza do działalności gospodarczej, auto zakupione uprzednio przez drugiego współmałżonka na potrzeby jego działalności gospodarczej, które następnie wycofał do majątku prywatnego (majątku wspólnego). Drugi małżonek nie będzie upoważniony do zastosowania VAT-marży z uwagi na brak nabycia pojazdu w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Przytoczona sytuacja została opisana w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 grudnia 2019r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.528.2019.2.EG: „Wskazać należy, że przedmiotowy pojazd został nabyty przez męża Wnioskodawczyni jako podatnika VAT do jego działalności gospodarczej czego potwierdzeniem jest faktura. Mąż Wnioskodawczyni w sensie ekonomicznym był właścicielem przedmiotowego pojazdu będącym odrębnym od Wnioskodawczyni podatnikiem VAT. W tej sytuacji nabycie przedmiotowego pojazdu do własnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, jako odrębnego podatnika podatku od towarów i usług nie nastąpiło w sposób wymieniony w powołanym przepisie – art. 120 ust. 10 ustawy, czyli w sposób pozwalający na zastosowanie przy sprzedaży tego samochodu procedury opodatkowania marżą.”

Rozwiązaniem może być przeniesienie samochodu z majątku firmowego do majątku prywatnego lub jego darowizna na rzecz osoby trzeciej

Istnieją alternatywne rozwiązania, których skutkiem jest wyprowadzenie pojazdu z działalności gospodarczej bez konieczności stosowania procedury marży. Podatnik może m.in.:

• przekazać samochód z majątku firmowego do majątku prywatnego. Należy jednak pamiętać, iż na gruncie podatku PIT, późniejsza sprzedaż pojazdu przed upływem 6 lat niesie za sobą obowiązek rozliczenia przychodu z działalności gospodarczej. Więcej informacji w tym zakresie: https://www.taxe.pl/blog/1551/przekazanie-samochodu-osobowego-na-cele-prywatne-a-obowiazki-na-gruncie-vat-i-pit/
• podarować samochód innej osobie.

W tym miejscu należy istotnie podkreślić, że darowizna, czy też przekazanie na cele osobiste samochodu prywatnego wprowadzonego uprzednio do działalności gospodarczej będzie neutralna na gruncie podatku VAT, wyłącznie wtedy, gdy podatnik odliczał VAT od standardowej eksploatacji (zakup paliwa, czy też naprawy których celem jest utrzymanie sprawności pojazdu). Gdyby okazało się, że podatnik odliczał VAT od istotnych nakładów na ulepszenie, wówczas wyprowadzenie pojazdu do majątku prywatnego, czy też jego darowizna mogłaby być opodatkowana podatkiem od towarów i usług (więcej w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skargowej z dnia 18 grudnia 2018r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.755.2018.1.KK).

ISTOTNE:

Podatnik, który ma wątpliwości, czy może zastosować procedurę marży może najpierw przekazać samochód na cele osobiste, a następnie sprzedać pojazd. Zarządzanie majątkiem prywatnym jest neutralne na gruncie podatku VAT.

Autor Łukasz Kluczyński