Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą samodzielnie (bez zatrudniania pracowników/zleceniobiorców) mogą zastanawiać się, czy użytkowanie większej liczby pojazdów na potrzeby firmy nie zostanie zakwestionowane przez organ podatkowy w kontekście księgowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu ich eksploatacji, amortyzacji, czy leasingu oraz odliczania podatku VAT. Niniejszy wpis zostanie poświęcony analizie aktualnego orzecznictwa w tym przedmiocie, a ponadto rozważymy, czy przedsiębiorca posiadający co najmniej dwa pojazdy może od jednego odliczać pełen VAT, a drugi użytkować w sposób mieszany.

Fiskus prezentuje liberalne stanowisko w przedmiocie większej liczby pojazdów w firmie jednoosobowej

Użytkowanie większej liczby pojazdów przez pojedynczego przedsiębiorcę budzi wątpliwości, stąd liczne wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych w obszarze tego zagadnienia.

Co istotne przepisy prawa podatkowego nie zawierają ograniczeń w przedmiocie ilości pojazdów jakie może użytkować pojedynczy podatnik. Należy jedynie wykazać związek ponoszonych kosztów z osiąganymi wydatkami. Fiskus podziela stanowiska podatników, uznając zasadność użytkowania w jednoosobowej firmie więcej niż jednego pojazdu. Przykłady najnowszych interpretacji w tym zakresie:

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 maja 2024r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.182.2024.1.AA. Wnioskodawcą był adwokat prowadzący jednoosobową kancelarię adwokacką. Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem podatnika zamierzającego użytkować na potrzeby firmy drugi samochód osobowy podkreślając m.in., że „Brak jest przeszkód prawnych, aby w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał Pan kilka samochodów osobowych, o ile jest to uzasadnione rodzajem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jeżeli zatem charakter prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej (np. jej rozmiar, sposób wykonywania usług) uzasadnia wykorzystywanie w tej działalności gospodarczej dwóch środków transportu (samochodów), to (co do zasady) wydatki związane z tymi pojazdami – w ustawowych granicach – mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.”
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 listopada 2023r., sygn. 0115-KDIT3.4011.599.2023.2.AD. Wnioskodawcą był prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą informatyk. Dyrektor KIS zgodził się z jego stanowiskiem, w którym argumentował, iż dodatkowy samochód jest mu niezbędny na wypadek awarii lub konieczności serwisowania drugiego pojazdu.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, że ciężar udowodnienia zasadności korzystania z dwóch lub więcej pojazdów w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej spoczywa na podatniku. Rozmiar i charakter tej działalności (regularne dojazdy do kontrahentów) winny wskazywać na zasadność ponoszenia takich wydatków. Korzystna dla podatników jest linia interpretacyjna fiskusa oraz fakt, iż przepisy nie zawierają żadnych ograniczeń w tym zakresie.

Zakup dodatkowego pojazdu w celach reklamowych może być wątpliwy

Nabycie drugiego auta do celów służbowych takich jak np. dojazdy do kontrahentów nie budzi większych wątpliwości co zostało podkreślone w poprzednim podrozdziale. Dodatkowy samochód w działalności może być argumentowany jednak innymi przesłankami, do których zaliczają się np. cele marketingowe (reklamowe).

Choć pośrednie wykazanie związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie stanowi z reguły większego kłopotu, jednakże w niestandardowych sytuacjach fiskus może uznać, że wydatek stanowi jedynie zaspokajanie prywatnych potrzeb przedsiębiorcy. Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 stycznia 2024r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.500.2023.4.DD, stanowisko podatnika zostało uznane za nieprawidłowe. Wnioskodawca planował zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki na samochód rajdowy, który pełniłby rolę promocyjno-reklamową. Dyrektor KIS w jednym z wniosków uznał, iż „wydatki o których mowa we wniosku służą raczej realizacji osobistych pasji wspólnika Spółki, który jak wskazano we wniosku jest jednym z dwóch kierowców rajdowych, którzy jeżdżą Samochodem i będą jeździć Samochodem Rajdowym w wyścigach, a nie reklamie działalności grupy spółek, w której Państwo uczestniczą.”

Czy użytkując dwa pojazdy w firmie można pokusić się o pełne odliczanie VATu przynajmniej od jednego z aut?

Zakup i eksploatacja samochodów w firmie wiąże się z reguły także z możliwością odliczenia podatku VAT. Standardem jest odliczanie połowy podatku naliczonego, aczkolwiek niektórzy przedsiębiorcy decydują się na pełne odliczenie podatku zgłaszając samochód do US (VAT-26), tworząc regulamin i prowadząc ewidencję przebiegu pojazdu.

W zakresie wyłącznego użytkowania samochodu osobowego w działalności gospodarczej i pełnego odliczania podatku VAT fiskus jest dalece restrykcyjny. Dla przykładu w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2024r. wydanej przez Dyrektora Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.396.2024.2.OS, stwierdzono, iż wnioskodawca nie ma prawa do pełnego odliczenia podatku VAT związanego z leasingiem i eksploatacją pomimo posiadania drugiego samochodu używanego do celów prywatnych. Choć podatnik zamierzał skrupulatnie wywiązywać się z obowiązków dokumentacyjnych, Dyrektor KIS przekreślił zamierzenie podatnika dlatego, iż ten planował parkować samochód przed domem, który stanowił jednocześnie siedzibę firmy uznając, że „Powodem takiej oceny jest parkowanie samochodu w miejscu zamieszkania, będzie ono stwarzało możliwości użycia pojazdu do celów prywatnych przez Pana lub członków Pana rodziny. Użycie tego samochodu w celach prywatnych nie wyklucza stwierdzenie, że posiada Pan drugi samochód niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą, który wykorzystuje do celów prywatnych. Procedury wprowadzone przez Pana mogą co prawda zniechęcać do używania samochodu służbowego do celów prywatnych natomiast nie są w stanie w rzeczywiści wyeliminować takiego wykorzystania samochodu dla celów prywatnych z uwagi na jego dostępność w miejscu Pana zamieszkania. Mimo, że zamierza prowadzić Pan ewidencję przebiegu pojazdu, to jednak parkowanie samochodu służbowego w miejscu zamieszkania, powoduje bezpośrednią dostępność samochodu na Pana potrzeby prywatne i stwarza możliwości użycia go do celów prywatnych.”

ISTOTNE:

Decydując się na prowadzenie „kilometrówki” należy zachować dalece posuniętą ostrożność, a każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie. Powodem tego stanu rzeczy jest fakt, iż fiskus wielokrotnie kwestionował zasadność pełnego odliczenia VAT od samochodu z uwagi chociażby na parkowanie w miejscu zamieszkania.

Autor Łukasz Kluczyński