Złomowanie firmowego samochodu osobowego przez czynnego podatnika VAT
Wielu przedsiębiorców dość długo użytkuje samochody osobowe w prowadzonej działalności. Po wielu latach użytkowania może nadejść czas przekazania auta na złom.
Powstaje wówczas wątpliwość czy czynności zezłomowania auta tzn. przekazania samochodu osobowego stanowiącego środek trwały w firmie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?
Co w sytuacji kiedy czynny podatnik VAT nie miał prawa do odliczenia podatku VAT przy nabyciu samochodu osobowego do firmy? O tym i o wielu innych sytuacjach opowiedziano w niniejszej publikacji.
Słowo o złomowaniu pojazdu
Złomowanie (kasacja) pojazdu polega na oddaniu samochodu (najczęściej) nienadającego już się do dalszego użytku do specjalnej stacji posiadającej pozwolenie na demontaż pojazdów (ewentualnie innych ruchomych składników majątku).
Na czynności złomowania składa się także przekazanie odpowiednich dokumentów do stacji demontażu jak i końcowe wyrejestrowanie pojazdu dokonane przez Starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania właściciela lub jego siedzibę.
Warto w tym miejscu wspomnieć o z art. 79 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1251), który mówi, że pojazd podlega wyrejestrowaniu przez organ właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu, na wniosek jego właściciela, w przypadku m.in.:
- przekazania pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, na podstawie zaświadczenia o demontażu pojazdu albo równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie,
- przekazania niekompletnego pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, na podstawie zaświadczenia o przyjęciu niekompletnego pojazdu albo równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie,
- wycofania pojazdu z obrotu w UE.
Organ rejestrujący po otrzymaniu informacji od administratora danych oraz z centralnej ewidencji pojazdów o przekazaniu przez stację demontażu lub punkt zbierania pojazdów danych dokonuje niezwłocznie wyrejestrowania pojazdu z urzędu po dniu otrzymania tej informacji, jeżeli do tego dnia właściciel pojazdu nie złożył wniosku o wyrejestrowanie pojazdu.
Skutki podatkowe w VAT zdarzenia złomowania pojazdu zależą od tego kto tego dokonuje – czynny podatnik VAT albo podatnik zwolniony z VAT. Jest jeszcze trzecia możliwość ale o tym w dalszej części publikacji.
Czy przekazanie auta na złom od nabycia którego odliczono VAT podlega opodatkowaniu podatkiem VAT
Pamiętając o art. 2 pkt 22 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT) odpłatna dostawa towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT to m.in. sprzedaż towarów lub usług (także różnego rodzaju składników majątku będących też środkami trwałymi).
Odpłatna dostawa towarów oznacza przeniesienie za wynagrodzeniem prawa do rozporządzania nimi jak właściciel.
Co ciekawe złomowanie samochodu jest na gruncie VAT traktowane jak odpłatna dostawa towarów a zatem podlega takim samym regułom opodatkowania VAT jak zbycie.
Jednym z potwierdzeń tego stanowiska jest m.in. interpretacja indywidualna z dnia 02.08.2021r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.256.2021.2.DM w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej „[…] Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa.
Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie akcji spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną, wymierną korzyść.
Przekazanie pojazdu do stacji demontażu odbywa się odpłatnie, a jak Powiat wskazał – pojazdy o których mowa we wniosku są oddawane do stacji demontażu lub też na sprzedaż do dalszej eksploatacji (wystawiana jest faktura VAT). […]”.
Jeżeli więc czynny podatnik VAT nabędzie samochód osobowy i przy zakupie odliczył podatek VAT wówczas będzie zobligowany do sprzedaży tego auta z doliczonym podatkiem VAT.
ISTOTNE:
Należy podkreślić, iż czynny podatnik VAT ma możliwość wybrać opodatkowanie złomowania samochodu za pomocą procedury VAT-MARŻA.
Muszą być jednak spełnione warunki towaru używanego tzn. towar jest ruchomym dobrem materialnym nadającym się do dalszego użytku w jego aktualnym stanie lub po naprawie i nie jest to metal szlachetny lub kamienie szlachetne.
Ponadto zakup samochodu osobowego (środka trwałego) do działalności musi być podyktowany późniejszą jego dalszą sprzedażą.
Ponadto podatnik nabył ten towar (środek trwały) od:
- osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej czynnym podatnikiem VAT,
- czynnych podatników VAT jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona przedmiotowo z VAT,
- czynnych podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana na zasadach VAT-MARŻA,
- podatników podatku od wartości dodanej – kontrahentów z UE, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona z podatku VAT podmiotowo albo przedmiotowo (zasady odpowiadające zasadom krajowym),
- podatników podatku od wartości dodanej – kontrahentów z UE, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających VAT-MARŻA.
Co jednak gdy nie odliczono podatku VAT przy zakupie samochodu osobowego do działalności ?
Czy przekazanie auta na złom od nabycia którego nie odliczono VAT podlega opodatkowaniu podatkiem VAT
Zakupiony na cele działalności środek trwały w postaci samochodu osobowego może być nabyty np. na podstawie umowy sprzedaży i potem wprowadzony oświadczeniem do użytkowania jako środek trwały w działalności. Może być nabyty na podstawie faktury VAT-MARŻA.
Skutek obu typów zakupu jest taki, iż przedsiębiorca – nabywca nie odliczył podatku VAT od zakupu.
Powstaje w tym momencie wątpliwość. Czy złomowanie samochodu w takie sytuacji będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?
Przecież czynny podatnik VAT w większości przypadków odlicza 50% albo 100% podatku VAT z faktur za wydatki eksploatacyjne dotyczące użytkowanego w firmie samochodu osobowego. Bowiem używa (w sposób mieszany lub tylko na działalność) dany samochód do wykonywania sprzedaży opodatkowanej VAT.
W momencie kiedy przychodzi konieczność dokonania złomowania samochodu osobowego – czynny podatnik VAT, który nie odliczył podatku VAT przy nabyciu samochodu osobowego zadaje sobie jedno podstawowe pytanie. Czy będzie musiał opodatkować podatkiem VAT czynność złomowania samochodu osobowego.
Niestety tak. Czynność złomowania samochodu osobowego (przekazanie samochodu będącego środkiem trwałym lub niebędącego środkiem trwałym na złom do stacji demontażu) jest traktowana tak jak odpłatna sprzedaż a zatem podlega tym samym zasadom opodatkowania podatkiem VAT jak sprzedaż towarów.
Nie ma znaczenia, że czynny podatnik VAT nie miał prawa do odliczenia podatku VAT przy nabyciu tego samochodu.
Podatnik może jednak skorzystać z opodatkowania podatkiem VAT czynności złomowania na zasadach procedury VAT-MARŻA przy spełnieniu wcześniej wspomnianych warunków.
Przykład 1
Czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą polegającą na serwisie samochodów osobowych. Sprzedaż usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Podatnik nabył do firmy 18-letni samochód osobowy na podstawie faktury VAT-MARŻA. Po 3 latach zdecydował o przekazaniu samochodu na złom.
Podatnik przez wszystkie lata użytkowania odliczał 50% podatku VAT od wydatków eksploatacyjnych. Czy przekazanie samochodu na złom będzie podlegać opodatkowaniu VAT?
Jak najbardziej tak.
Czynny podatnik VAT powinien pamiętać, iż ujmując w JPK_V7x czynności złomowania ma obowiązek dodatkowo zastosować oznaczenia GTU_05.
To jeszcze nie wszystko.
Czynni podatnicy VAT, którzy mieli prawo odliczyć 50% albo 100% podatku VAT od nabycia samochodu osobowego do firmy i przekazali na złom samochód osobowy w ciągu 60 miesięcy od dnia nabycia będą mieli obowiązek dokonania korekty podatku VAT naliczonego, który właśnie odliczyli przy zakupie tego auta.
Przekazanie auta na złom w działalności zwolnionej z VAT
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT podlegają dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Złomowanie samochodu osobowego zakupionego do realizacji tylko sprzedaży zwolnionej z VAT powoduje, iż czynność złomowania nie będzie opodatkowana VAT a będzie korzystać ze zwolnienia z VAT.
Taka sytuacja wystąpi jeżeli przedsiębiorca będzie korzystał ze zwolnienia podmiotowego z VAT albo zwolnienia przedmiotowego z VAT w stosunku do całości prowadzonej sprzedaży w ramach działalności.
Może też wystąpić przypadek w którym czynny podatnik VAT prowadzi sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną. Natomiast samochód osobowy jest używany tylko na cele działalności zwolnionej (przedmiotowo) z VAT.
Końcowo warto przypomnieć, iż:
- zwolnienie podmiotowe to zwolnienie z uwagi na podmiot (podatnika), u którego wartość sprzedaży w ciągu roku (lub za poprzedni rok) nie przekroczyła wartości sprzedaży,
- zwolnienie przedmiotowe to zwolnienie z opodatkowania VAT ze względu na rodzaj sprzedawanych towarów lub usług.
