Opublikowano: 2025-02-13

Wydatki firmowe na różne biznesowe spotkania czy uroczystości to m.in. wynajem sali, gastronomia, catering, szkolenia, inne koszty w zależności od charakteru spotkania czy uroczystości.

Na tego typu uroczystościach pojawia się niekiedy wydatek w postaci napojów alkoholowych.

Czy wydatek na zakup alkoholu można ująć w kosztach uzyskania przychodów?

Zakup alkoholu do firmy

Różnego rodzaju okazje typu święta, jubileusze, rocznice, podsumowania a także wszelkie spotkania integracyjne czy biznesowe powodują konieczność ponoszenia przez firmę organizującą owe spotkania określonych rodzajów wydatków.

Niektórzy podatnicy dokonują zakupu alkoholu w celach reklamy działalności firmy.

Zakup alkoholu na cele działalności gospodarczej to wydatek wyłączony z kosztów uzyskania przychodów wtedy, gdy przybierze charakter reprezentacji. W innym wypadku niekiedy będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Od czego to zależy?

Wydatek stanowiący koszt uzyskania przychodu

Nawiązując do w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PIT) wydatki poniesione przez podatnika prowadzącego działalność mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów, jeżeli:

• zostały poniesione przez podatnika z jego środków własnych,
• zostały poniesione na cele prowadzonej działalności a nie na użytek prywatny,
• nie zostały podatnikowi zwrócone w formie dotacji, subwencji lub innego zwrotu kosztów,
• poniesienie ich jest nieodzowne w celu zachowania, uzyskania lub zabezpieczenia przychodów,
• zostały prawidłowo udokumentowane,
• nie występują w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż nawet, gdy wydatek nie został przez ustawodawcę wymieniony w katalogu kosztów ustawowo wyłączonych to nie jest jeszcze przesłanką do tego, iż może być uznany za koszt uzyskania przychodów.

Wydatek uznany za koszt uzyskania przychodów to taki, którego celowość z prowadzoną działalnością jest bezsprzeczna. Wydatek ten musi też zostać prawidłowo udokumentowany, czyli potwierdzać wystąpienie rzeczywistej transakcji.

Wreszcie poniesiony wydatek na cele firmowe musi przyczyniać się do budowania zysków z działalności, zapewnienia tych zysków jak i zabezpieczenia osiągania przyszłych zysków.

Wspomnieć należy, iż uznanie poniesionego przez przedsiębiorcę wydatku za koszt uzyskania przychodu powoduje obniżenie podatku dochodowego (także zaliczek). Natomiast wydatek niestanowiący kosztu uzyskania przychodów nie obniża tegoż podatku.

ISTOTNE:

Podatnik jest tym podmiotem, który jest odpowiedzialny za uzasadnienie celowości każdego poniesionego wydatku w działalności gospodarczej.

Podatnik musi wykazać, że poniesiony wydatek jest powiązany z:

• przedmiotem i specyfiką prowadzonej działalności,
• osiąganymi teraźniejszymi i przyszłymi przychodami.

Warto w tym miejscu przytoczyć fragment istotnej interpretacji ogólnej z dnia 25.11.2023r. o sygn. DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521, w której Ministerstwo Finansów uznało, że

„(…) Występujące rozbieżności w orzeczeniach sądów administracyjnych w zakresie kosztów reprezentacji wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów znalazły swoje podsumowanie w wydanym, w składzie siedmiu sędziów, wyroku NSA z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11. Jakkolwiek NSA w wyroku tym podkreślił potrzebę indywidualnej oceny stanu faktycznego konkretnej sprawy dotyczącej kwalifikowania kosztów (wydatków), jako kosztów reprezentacji analiza tego orzeczenia pozwala na wysunięcie poniżej wskazanych tez o charakterze ogólnym. (…)”

ISTOTNE:

Z wyroku NSA z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11 wynika zatem, iż wymienienie w przepisach podatkowych, jako przykładowych kosztów reprezentacji wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki tego rodzaju zawsze muszą zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Kwalifikacja każdego przypadku powinna być odrębna, pod kątem warunków i okoliczności uzasadniających poniesienie takich wydatków.

Wydatki na alkohol wyłączone z kosztów uzyskania przychodów, jako koszty reprezentacji

Na mocy art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatki na koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Prawodawca wprost wyłączył wydatki na zakup alkoholu z kosztów uzyskania przychodów.

Zatem zakupu alkoholu na cele działalności gospodarczej nie można ująć w kosztach uzyskania przychodu.

W tym miejscu powstaje jednak zasadnicza wątpliwość. Czy od powyższej reguły występują wyjątki? Otóż tak.

Zakup alkoholu będzie z pewnością stanowił koszt uzyskania przychodu w przypadku działalności sklepów sprzedających alkohol czy różnego rodzaju restauracji, barów, u których jednym z przedmiotów działalności jest sprzedaż alkoholu (oczywiście posiadających stosowane pozwolenie na jego sprzedaż). Inne podobne przypadki, w których firma zajmuje się m.in. sprzedażą alkoholu także będzie podstawą do zaliczenia nabycia alkoholu w koszty uzyskania przychodu.

Należy jednak podkreślić, iż pozostała grupa przedsiębiorców może nie być uprawniona do zaliczenia wydatków na zakup alkoholu w koszty uzyskania przychodów. Dużo zależy od okoliczności, w jakich został poniesiony określony wydatek.

Wydatki na nabycie alkoholu, jako prezent dla kontrahentów nie stanowią kosztów uzyskania przychodów

Jedną z pierwszych analizowanych sytuacji dotyczącej nabycia alkoholu do firmy jest przypadek polskiego podatnika, który prowadzi działalność gospodarczą w Polsce polegającą na sprzedaży sprzętu RTV, AGD, fotograficznego, komputerów itp.

Podatnik zatrudnia swoich pracowników, ale też współpracuje z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą.

W celu podniesienia motywacji współpracy z kontrahentami, podtrzymania z nimi korzystnych relacji czy budowania relacji z kontrahentami podatnik ponosi wydatki nie tylko na usługi gastronomiczne, cateringowe, ale także m.in. na alkohol dla owych kontrahentów.

Alkohol jest udostępniany współpracownikom (kontrahentom, pracownikom) na spotkaniach integracyjnych organizowanych poza miejsce pracy i poza godzinami pracy. Na tych spotkaniach poruszane są sprawy finansowe firmy, cele biznesowe na kolejny rok lub lata, opracowania strategii współpracy na kolejne lata, kwestie podsumowań dotychczasowych działań czy wyników firmy i wiele innych.

Ponadto podatnik przekazuje kontrahentom alkohol, jako prezent z różnych okazji, chociażby z okazji nowego roku, jubileuszów firmy czy innych świąt.

Poza wydatkami na gastronomię czy catering podatnik ponosi koszty wystroju i dekoracji wnętrz.

Podatnik uważa, że w powyższych okolicznościach ma prawo ująć zakup alkoholu w kosztach uzyskania przychodów, bowiem ustawa o PIT nie uważa za koszty uzyskania przychodów wydatków na alkohol, ale dotyczy to sytuacji uznania tego wydatku za koszty reprezentacji.

W innym przypadku może on stanowić koszty uzyskania przychodu, jeżeli celem jego poniesienia nie będzie charakter reprezentacyjny.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z podatnikiem. W wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 30.04.2020r. o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.37.2020.4.KS stwierdził, że:

„(…) Odnosząc się z kolei do wydatków wnioskodawcy ponoszonych na artykuły spożywcze (w tym alkohol) przekazywane kontrahentom, jako prezenty w celu, jak podano w opisie stanu faktycznego, podtrzymania dobrych relacji wnioskodawcy z kontrahentem, należy je uznać za koszt reprezentacji a zatem nie będą one mogły być kosztami uzyskania przychodów.

Powyższe stanowisko potwierdził także Minister Finansów w wydanej w dniu 25 listopada 2013 r., interpretacji ogólnej nr DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521, zgodnie, z którą za wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów, należy uznać te, których wyłącznym bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, czy działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z uczestnikami takich spotkań. Zgodnie z opisem stanu faktycznego, podtrzymanie dobrych relacji wnioskodawcy z kontrahentami jest celem poniesienia wydatków na artykuły spożywcze (w tym alkohol) przekazywane kontrahentom, jako prezenty. Cel ten, w ocenie organu podatkowego, przesądza o zakwalifikowaniu ich do kosztów reprezentacji.

Jako kolejny argument potwierdzający stanowisko organu należy także wskazać na art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości (Dz. U. z 2019 r., poz. 2277 ze zm.), który stanowi, że zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspokajanie motywuje powstrzymywanie się od spożywania alkoholu. (…)”.

Wydatki na nabycie alkoholu na spotkania z klientami, kontrahentami nie stanowią kosztów uzyskania przychodów

Inny ciekawy przypadek odnoszący się do zakupu alkoholu na cele działalności dotyczy podatnik prowadzącego usługi księgowe, ale i doradztwa podatkowego a w przyszłości także i usługi szkoleniowe poszerzające wiedzę nt. podatków u obecnych i potencjalnych klientów.

W tym celu podatnik będzie organizował spotkania, na których będzie owa wiedza przekazywana aktualnym jak i potencjalnym klientom, kontrahentom. Poza niezbędnymi wydatkami na organizację takich spotkań (np. wynajem sali, drobny poczęstunek, podatnik nabędzie napoje słodzone, ale i napoje alkoholowe.

Celem spotkań będzie promocja prowadzonej przez wnioskodawcę działalności świadczenia usług księgowych i doradztwa podatkowego. Podatnik uznał, iż nabycie alkoholu w ww. celach może stanowić koszt uzyskania przychodów.

Natomiast Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 29.12.2022 r. o sygn. 0112-KDIL2-2.4011.774.2022.1.MM nie zgodził się z podatnikiem i uznał, że są to koszty o charakterze reprezentacji, które są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Podatnik złożył skargę na ww. interpretację do sądu administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18.04.2023r. o sygn. I SA/Bd 81/23 potwierdził stanowisko Dyrektora KIS i uznał, iż

„(…) podziela stanowisko organu wyrażone na tle celów, założeń regulacji ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Spożycie w trakcie otwartych spotkań piwa, któremu nadaje się charakter rekwizytu, czy atrybutu kłóci się z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, gdy spożycie alkoholu ma być czynnikiem powodującym zwiększenie przychodów.

Przywołane we wniosku o wydanie interpretacji orzecznictwo koncentruje się na dwóch zasadniczych zagadnieniach: znaczenia pojęć „reprezentacji” i „reklamy” oraz kryterium celowości wydatków w kontekście uwzględnienia ich, jako kosztów uzyskania przychodów. Należy zauważyć, że organ dostrzegł różnicę w znaczeniach obu tych pojęć w istocie rzeczy sposób analogiczny (por. str. 9-10 interpretacji), jak wskazał na to Skarżący we wniosku o wydanie interpretacji powołując wymienione w nim wyroki. Jednakże organ dokonał odmiennej oceny charakteru wydatków na zakup piwa, na tle analizy powyższych pojęć, do czego był uprawniony.

Mając powyższe na uwadze, organ zasadnie uznał, że wydatek poniesiony na zakup piwa w świetle opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie będzie związany z uzyskiwaniem przez Skarżącego przychodów z działalności gospodarczej. Poniesione w celu reklamowym, promocyjnym wydatki na zakup piwa w nie będą, bowiem miały związku z prowadzoną przez Skarżącego działalnością gospodarczą, która polega na doradztwie podatkowym, a w przyszłości dotyczyć ma popularyzowania wiedzy o doradztwie podatkowym, a także samej wiedzy podatkowej. Nie mogą być one tym samym uznane za poniesione w celach osiągnięcia przychodów lub zachowania bądź zabezpieczenia jego źródła dla pozytywnej kwalifikacji wydatku, jako kosztu uzyskania przychodu. (…)”.

Wydatki na nabycie alkoholu dla influencerów nie stanowią kosztów uzyskania przychodów

Ostatnia wspomniana tu sytuacja nabycia alkoholu na cele działalności odnosi się do podatnika świadczącego usługi reklamy alkoholu na rzecz sprzedawcy alkoholu, które mają powiększyć jego sprzedaż jak i pomóc mu w znalezieniu nowych odbiorców (firm).

W celu realizacji usług marketingowych podatnik dokonuje:

• interwencyjnego zakupu alkoholu w sklepach i hurtowniach w celu kontroli jego, jakości,
• zakupu alkoholu na potrzeby organizowania stoisk promocyjnych w czasie targów,
• zakupu alkoholu w celu kontrolowania sposobu jego podawania przez podmioty z branży,
• zakupu alkoholu przeznaczonego na prezenty dla influencerów w celu promowania marki i rozszerzania grona konsumentów (podatnik nie wymaga od influencerów, aby zobowiązali się do podjęcia jakichkolwiek czynności mających charakter reklamowy, nie są także zawarte z nimi jakiekolwiek umowy reklamowe),
• zakupu alkoholu na potrzeby spotkań i kolacji z kontrahentami zajmującymi się sprzedażą i dystrybucją alkoholu marki sprzedawcy,
• zakupu alkoholu dla pracowników (przysługuje im prawo do zakupu określonej liczby butelek alkoholu w trakcie roku na koszt podatnika).

Zakup alkoholu na cele działalności podatnik dokonuje ze środków własnych. Podatnik uznał, iż ww. wydatki mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 14.09.2021r. o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.223.2021.1.PD zgodził się z podatnikiem poza wydatkami na zakup alkoholu:

• przeznaczonego na prezenty dla influencerów, oraz
• dla pracowników podatnika

– które uznał za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

„(…) Rozważając celowość poniesienia wydatku na zakup alkoholu przeznaczonego na prezenty dla tzw. influencerów, należy podkreślić, że wydatki na zakup alkoholu nie przyczyniają się do osiągnięcia lub zabezpieczenia źródła przychodów, chyba, że związane są z działaniami reklamowymi (marketingowymi). W przedmiotowym wniosku wnioskodawca wskazał,iż przekazuje alkohol marki (…) na rzecz influencerów nieodpłatnie i nie wymaga od nich, aby zobowiązali się do jakichkolwiek czynności mających charakter reklamowy. Zatem influencerzy mogą, ale nie muszą dokonywać prezentacji, reklamy produktów ww. marki. W związku, z czym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że wydatki na zakup alkoholu dla influencerów związane są ze świadczeniem usług marketingowych realizowanych na rzecz firmy B a tym samym, że wydatki te wykazują ścisły związek z działalnością gospodarczą prowadzoną przez wnioskodawcę. (…)”.