Opublikowano: 2025-04-01

Przedsiębiorcy chętnie korzystają z leasingu, jako formy umożliwiającej odpłatne użytkowanie składników majątku bez konieczności ich nabywania na własność, choć taka możliwość istnieje.

Wśród dostępnych form leasingu można wyróżnić leasing operacyjny albo finansowy. Rzadziej leasing zwrotny polegający na odkupie przez leasingodawcę środka trwałego a następnie wyleasingowaniu go do korzystającemu.

Poza ww. typami leasingu nierzadko pojawia się hasło leasing VAT-MARŻA? Czego dokładnie dotyczy ten leasing? Kto może go zastosować? Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Czym jest procedura VAT-MARŻY?

Procedura VAT-MARŻA dotyczy wyłącznie sprzedaży towarów (niektórych usług) realizowanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Procedura VAT-MARŻA to opodatkowanie sprzedaży podatkiem VAT.

Niemniej podstawa opodatkowania podatkiem VAT zwana marżą brutto to różnica pomiędzy ceną sprzedaży a ceną zakupu. Z otrzymanej różnicy oblicza się podatek VAT (metodą w stu), następnie odejmuje się ten podatek VAT i otrzymuje marżę netto.

Marżę netto, VAT, marżę brutto ujmuje się w ewidencji i deklaracji JPK_V7X, jako transakcję z odpłatnej dostawy towarów. Widać, więc wyraźnie, iż w VAT-MARŻA sama różnica podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. To z kolei oznacza, iż dla sprzedawcy sprzedaż poprzez zastosowanie VAT-MARŻA będzie korzystna. Dla kupującego – to zależy od wielu czynników.

ISTOTNE:

VAT-MARŻA może być zastosowana tylko przez czynnego podatnika VAT.

ISTOTNE:

VAT-MARŻA dotyczy wyłącznie rozliczenia podatku VAT ze sprzedaży towarów i niektórych usług.

VAT-MARŻA nie odnosi się do podatku dochodowego, choć ma pewien wpływ na rozliczenie dochodu ze sprzedaży.

Sprzedaż jedynie niektórych towarów i usług można opodatkować VAT-MARŻĄ

Przedsiębiorca, który zamierza zastosować do swojej sprzedaży procedurę VAT-MARŻĘ musi pamiętać, iż może ją użyć tylko do niektórych rodzajów towarów (lub do świadczenia usług turystyki).

Typy towarów w stosunku, do których podatnik może zastosować VAT-MARŻĘ
Dzieła sztuki	Przedmioty kolekcjonerskie	Antyki	Towary używane
CN 9701	CN 9704 00 00	CN 9706	CN 7102
CN 9702	CN 9705		CN 7103
CN 9703			CN 7106
CN 5805 00 00			CN 7108
CN 6304			CN 7110
			CN 7112

Opis kodów CN Nomenklatury Scalonej można znaleźć na stronie GUS https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/cn/index.html

W jakich przypadkach można zastosować procedurę VAT-MARŻĘ

Podatnik może zastosować procedurę VAT-MARŻĘ dla sprzedawanych towarów, jeżeli nabył je od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej czynnym podatnikiem VAT,
2. podatników prowadzących działalność jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona podatku VAT przedmiotowo albo podmiotowo,
3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana na podstawie procedury VAT-MARŻY,
4. podatników podatku od wartości dodanej (z UE spoza Polski), jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku VAT na zasadach odpowiadających polskiemu zwolnieniu przedmiotowemu albo podmiotowemu z VAT,
5. podatników podatku od wartości dodanej (z UE spoza Polski), jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających polskiej procedurze VAT-MARŻA a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

ISTOTNE:

Sprzedaż towarów opodatkowanych procedurą VAT-MARŻA wymaga wystawienia z tego tytułu faktury w terminie do 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu dostawy towaru.

Faktura ta poza standardowymi elementami powinna zawierać wyrażenie „procedura marży”. W fakturze tej podatnik nie ujmuje w ogóle kwoty podatku VAT a tylko kwotę brutto z tytułu sprzedaży towarów.

W sytuacji, gdy sprzedawca otrzymał zaliczkę na poczet dostawy towarów opodatkowanych VAT-MARŻA to ma obowiązek wystawić fakturę zaliczkową VAT-MARŻA.

Rozliczenie podatku VAT przy zastosowaniu VAT-MARŻY

Czynny podatnik VAT powinien pamiętać, iż gdy sprzedaje towar (z ww. tabeli) z zastosowaniem VAT-MARŻY to ma obowiązek:

1. ustalić cenę sprzedaży towaru,
2. odnaleźć dokumentu zakupu tego towaru gdzie uwidoczniona jest cena zakupu.

W tym miejscu należy rozgraniczyć, czym jest dokładnie:

1. VAT-MARŻA BRUTTO,
2. VAT-MARŻA NETTO.

VAT-MARŻA BRUTTO = CENA SPRZEDAŻY TOWARU – CENA ZAKUPU TOWARU VAT MARŻA NETTO = VAT MARŻA BRUTTO – PODATEK VAT NALEŻNY

Przykład 1

Czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą – sprzedaż samochodów używanych. Stosuje VAT-MARŻĘ w stosunku do sprzedaży samochodów nabytych od osób fizycznych oraz od przedsiębiorców zwolnionych z VAT.

Sprzedawca wystawił dnia 23.01.2025r. fakturę sprzedaży VAT-MARŻA dotyczącą sprzedaży samochodu osobowego za kwotę 31.500 zł. Cena jego zakupu wynosiła 26.500 zł. Auto zostało nabyte na podstawie umowy kupna – sprzedaży w dniu 15.11.2024r.

Ile wynosi podatek VAT należny z takiej sprzedaży?

Obliczenie podatku VAT należnego z zastosowaniem procedury VAT-MARŻA od sprzedaży towaru – używanego samochodu osobowego
VAT	Cena zakupu samochodu	26.500 zł
	Cena sprzedaży samochodu	31.500 zł
	VAT-MARŻA BRUTTO (JPK_V7X)	5.000 zł
	PODATEK VAT (JPK_V7X)	23% -> 934,96 zł
	VAT-MARŻA NETTO (JPK_V7X)	4.064,04 zł
Przychód	Cena zakupu samochodu	26.500 zł
	VAT-MARŻA NETTO	4.064,04 zł
	Przychód ze sprzedaży (PKPiR)	30.564,04 zł (4.064,04 zł + 26.500 zł)

Czym w ogóle jest leasing

Zgodnie z art. 709¹ ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 zwanej dalej Kodeksem Cywilnym) przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu:

1. do używania albo używania,
2. pobierania pożytków przez czas oznaczony,
3. korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe, co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

ISTOTNE:

Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Leasing operacyjny a leasing finansowy w kontekście VAT-MARŻY

Jedną z ciekawych konstrukcji umowy leasingu w połączeniu ze sposobem opodatkowania podatkiem VAT jest leasing VAT-MARŻA. Skąd w ogóle taka konstrukcja? Czy można ją zastosować? Tak.

Przypominając powyższą definicję procedury VAT-MARŻY należy wskazać, że dotyczy ona sprzedaży m.in. towarów używanych, w których skład mogą wchodzić także środki trwałe (pod warunkiem kupna z zamiarem dalszej odsprzedaży).

Skąd, więc mowa o leasingu VAT-MARŻA?

Należy w pierwszej kolejności wyjaśnić pewną kwestię.

Leasing operacyjny na gruncie ustawy o VAT jest traktowany jak świadczenie usługi opodatkowana stawką VAT 23%. W tym typie leasingu leasingodawca oddaje w używanie pojazd samochodowy, inny środek ruchomy w celu korzystania przez leasingobiorcę na czas określony i za odpłatnością ratalną. W tym typie leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingodawca. Do tego pozostaje ustalenie pozostałych warunków – chęć i kwota wykupu, opłata wstępna, ubezpieczenie itd. Własność pojazdu przechodzi na leasingobiorcę dopiero przy wykupie.

Potwierdza to stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 09.12.2024r. o sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.883.2024.1.MWJ, w której wskazuje, iż:

„Leasing operacyjny jest umową, na podstawie, której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz.

W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu, także przed upływem okresu, na jaki umowa obowiązuje, jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.(…)”.

Z kolei leasing finansowy na gruncie ustawy o VAT jest traktowany jak sprzedaż – odpłatna dostawa towarów na mocy art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. W leasingu finansowych leasingodawca też oddaje w używanie pojazd samochodowy, inny środek ruchomy w celu korzystania przez leasingobiorcę na czas określony i za odpłatnością ratalną. Niemniej całość podatku VAT leasingobiorca musi zapłacić z góry. Następnie opłaca już tylko w ratach odsetki, które stanowią wynagrodzenie leasingodawcy. Natomiast w tym typie leasingu amortyzacji dokonuje leasingobiorca. Właścicielem pojazdu, innego środka ruchomego leasingobiorca staje się po zakończeniu umowy i wykupie pojazdu. Mimo to, ten typ leasingu traktowany jest na gruncie VAT jak odpłatna dostawa towarów (przy zachowaniu warunków ww. przepisu).

Dlatego, też leasing finansowy, jeżeli dotyczy towarów używanych (w tym środków trwałych) może być opodatkowany procedurą VAT-MARŻA.

Potwierdza to stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 25.05.2023r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.84.2023.1.DS, w której stwierdza, iż:

„(…) W tym miejscu należy wskazać, że z punktu widzenia prawa cywilnego właścicielem towaru i jego dysponentem podczas trwania umowy leasingu jest finansujący. Jednakże przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie „dostawa towarów”, nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć leasingu, sprzedaży czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego. W celu właściwego zinterpretowania pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy mieć na uwadze, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest, bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować, jako „prawo własności”. Należy ponadto wskazać, że czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel”, oddanie towaru do dysponowania w przypadku leasingu finansowego, stanowi dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 oraz art. 7 ust. 9 ustawy. W wyniku zawarcia umowy leasingu dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad rzeczą na rzecz leasingobiorcy, co sprawia, że może on rozporządzać nią jak właściciel. Znajduje to wyraz w swobodzie korzystania z towaru i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela. (…)”.

Leasing finansowy VAT-MARŻA

Leasing finansowy VAT-MARŻA może być bardziej opłacalną alternatywą niż leasing operacyjny gdzie do wszelkich opłat leasingodawca dolicza 23% podatku VAT.

W leasingu finansowym VAT-MARŻA całość podatku VAT leasingobiorca opłaca z góry. Następnie do opłacenia pozostają na okres (3-6 lat) trwania leasingu – odsetki stanowiące wynagrodzenie leasingodawcy (różnica między ceną zakupu a sprzedaży). Te odsetki stanowią podstawę do opodatkowania podatkiem VAT niemniej łączna wielkość podatku VAT od odsetek obliczana jest przez leasingodawcę i wymagana do zapłaty zaraz po podpisaniu umowy to jest ten podatek VAT, który leasingobiorca opłaca z góry. Leasingobiorca otrzyma fakturę z kwotą podatku VAT do zapłaty.

Następnie będzie otrzymywał miesięczne noty przez okres leasingu z wysokością wspomnianych odsetek do zapłaty.

Należy wspomnieć, iż w leasingu finansowym VAT-MARŻA odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingobiorca. Skoro tak to obowiązuje go limit wartości 150.000 zł, jeżeli przedmiotem leasingu jest samochód osobowy. To oznacza, że odpisy amortyzacyjne liczone od wartości powyżej 150.000 zł nie będą mogły być ujęte w kosztach uzyskania przychodów. Niemniej leasingobiorca ma obowiązek je obliczyć i wykazać w ewidencji środków trwałych.

ISTOTNE:

W leasingu finansowym VAT-MARŻA:

1. leasingobiorca amortyzuje przedmiot leasingu a więc wprowadza leasingowany składnik majątku do swojej ewidencji środków trwałych i ujmuje w koszty odpisy amortyzacyjne zgodnie z właściwą roczną stawką amortyzacji (z KŚT) dla przedmiotu leasingu,
2. leasingobiorca z góry opłaca podatek VAT od łącznej kwoty odsetek będących wynagrodzeniem leasingodawcy za udzielony leasing (odsetki stanowią różnicę pomiędzy ceną sprzedaży a ceną zakupu u leasingodawcy) natomiast nie może odliczyć tego podatku VAT z uwagi na zastosowanie VAT-MARŻY,
3. leasingobiorca nie ma prawa do odliczenia zapłaconego z góry łącznego podatku VAT ustalonego od części odsetkowej składnik majątku – dolicza go natomiast do wartości początkowej (wartości kapitałowej) leasingowanego składnika majątku,
4. leasingobiorca przez okres trwania umowy opłaca odsetki, które może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów,
5. jeżeli przedmiotem leasingu finansowego VAT-MARŻA jest samochód osobowy, to korzystający musi pamiętać o limicie 150.000 zł co do odpisów amortyzacyjnych możliwych do ujęcia w kosztach firmy,
6. po zakończeniu umowy przedmiot leasingu przechodzi na własność leasingobiorcy.