Osoby w podeszłym wieku, czy też posiadające niepełnosprawności mogą korzystać z odliczeń w podatku PIT w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Z ulgi może również skorzystać podatnik, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Katalog wydatków jest szeroki, jednakże odliczenie ich wymaga spełnienia dodatkowych warunków, jak w przypadku każdej innej ulgi podatkowej. Warto pamiętać, że nieodliczone w poprzednich latach wydatki można uwzględnić w trybie korekty zeznania podatkowego. Szczegóły poniżej!

Podstawowe zasady ulgi rehabilitacyjnej odliczanej przez podatnika lub opiekuna

Szczegółowe zapisy w przedmiocie ulgi rehabilitacyjnej odnaleźć można w art. 26 ustawy o PIT. Zasadniczo warunki korzystania z ulgi podzielić można na trzy kategorie:

• odpowiedni status osoby korzystającej z ulgi, która musi posiadać tzw. stopień niepełnosprawności, decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydane na podstawie odrębnych przepisów. Z ulgi może skorzystać również podatnik, który utrzymuje osobę niepełnosprawną,
• odpowiedni sposób udokumentowania wydatku. Należy posiadać jakikolwiek dowód poniesienia wydatku (faktura, rachunek, potwierdzenie z rachunku bankowego). Nie można odliczyć wydatków refundowanych,
• odpowiedni rodzaj wydatku, który wskazuje ustawa, m.in. odliczeniu podlegają wydatki na przystosowanie mieszkania, czy pojazdu do osoby niepełnosprawnej.

Katalog wydatków jest stosunkowo szeroki, stąd w dalszej kolejności zajmujemy się wyłącznie ulgą na leki i wyjazdy rehabilitacyjne.

ISTOTNE:

Podatnik może odliczyć wydatki na cele rehabilitacyjne związane z osobą niepełnosprawną, która jest na jego utrzymaniu, zaliczoną do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy podatku od spadków i darowizn lub dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka. Drugim warunkiem jest, aby dochody osoby niepełnosprawnej nie przekraczały dwunastokrotności kwoty renty socjalnej z wyłączeniem pewnych grup dochodów takich jak m.in. alimenty, dodatek pielęgnacyjny, świadczenie uzupełniające, dodatek węglowy, dodatkowe roczne świadczenie emerytalne/rentowe (tzw. trzynastka), itd.

Ulga na leki – odliczyć może osoba niepełnosprawna lub jej opiekun

Zgodnie z ustawą o PIT odliczeniu podlegają wydatki na leki, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 686) – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki.

Co również istotne, odliczeniu podlegają wszelkie leki, które przypisuje lekarz specjalista, a nie tylko te związane z niepełnosprawnością. Potwierdza to Ministerstwo Finansów w objaśnieniach dostępnych na stronie internetowej https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-rehabilitacyjna/

Oczywiście wydatki należy odpowiednio udokumentować. Nie jest przy tym istotne na kogo została wystawiona faktura (na osobę niepełnosprawną, czy na jej opiekuna). Potwierdził to w szczególności Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2023r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.496.2023.2.AK. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pani Anna wychowuje niepełnosprawną córkę, która uzyskała rentę socjalną, zasiłek pielęgnacyjny z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Córka zażywa leki w rozumieniu ustawy Prawo farmaceutyczne przypisane przez lekarza specjalistę. W 2024 roku zostały wystawione trzy faktury na dane córki: w marcu na kwotę 1800 zł, w lipcu na kwotę 1700 zł oraz we wrześniu na kwotę 2200 zł.

Pani Anna w swoim zeznaniu podatkowym może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej kwotę 5400 zł ((1800-100) + (1700-100) + (2200-100)).

Wydatki na wyjazdy rehabilitacyjne – odliczyć może osoba niepełnosprawna lub jej opiekun

Kategoria wydatków związanych z wyjazdami rehabilitacyjnymi jest dość szeroka i obejmuje zarówno sam pobyt jak i koszty dojazdu. Odliczeniu podlega:

• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
• odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym,
• odpłatność za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej,
• odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne,
• odpłatność za kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia,
• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem.

ISTOTNE:

W przypadku, gdy dochód do odliczenia wydatków w danym roku jest niewystarczający, odliczenia można dokonać w kolejnych po sobie następujących 5 latach podatkowych.

Można odliczyć tylko wydatki przewidziane wprost w ustawie – przykład przedszkole integracyjne nie podlega odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej

Osoby niepełnosprawne, czy też ich opiekunowie mogą mieć trudności ze zdefiniowaniem pojęć wymienionych w ustawie o PIT, które zostały przytoczone powyżej. Czym jest na przykład zabieg rehabilitacyjny? Na to pytanie próbowała odpowiedzieć sobie podatniczka, wychowująca niepełnosprawne dziecko, która zamierzała odliczyć wydatki związane z przedszkolem integracyjnym świadczącym zajęcia terapeutyczne.

W interpretacji indywidualnej z dnia 30 września 2024r., sygn. 0115-KDIT2.4011.391.2024.1.MM, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z możliwością takiego odliczenia. Dyrektor KIS wskazał w szczególności, że jeżeli ustawa o PIT nie definiuje stosownych pojęć, należy odwołać się do innych aktów prawnych (ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej). Odmowa prawa do odliczeń uargumentowana została faktem, iż prywatne przedszkole nie jest podmiotem leczniczym, a wydatki na czesne nie są wydatkami na rehabilitację.

Autor: Łukasz Kluczyński